همدان پیام:سازمان ملل متحد و ادارات وابسته به آن، علاوه بر حمایت‌های همه جانبه از فعالیت (NGO)ها طرح‌ها و برنامه‌های این تشکل‌ها، آنها را در راستای وصول اهداف خود به کار گرفتند. در واقع تشکل‌های غیر‌دولتی به عنوان راهکاری نو برای مشارکت بخشی مردم در تعیین سرنوشت خود از آن جهت در دنیای امروز اهمیت یافته‌اند که می‌توانند به عنوان حلقه واسطه میان حکومت‌ها و مردم، عهده‌دار انتقال خواسته‌های ملت به نظام حکومتی باشند.
اگر بخواهیم پیدایش این گونه تشکل‌ها را در ایران بررسی کنیم باید گفت کار داوطلبانه و بشر‌دوستانه در ایران، تاریخچه طولانی دارد. چنان که تاریخ ایران باستان شاهد حرکت‌های شکوهمند برای ارتقا و پیشرفت مردم بوده است و گروه‌های خیریه و مردمی، همواره نقش اساسی در یاری رساندن به افراد نیازمند، ایفا کرده‌اند. نگاهی به عملکرد این گروه‌ها نشان می‌دهد که در مجموعه کار داوطلبانه در ایران جاذبه‌های خود را از ارزش‌های ملی و سنت‌ها و باور دینی می‌گیرد سنت خدمت به مردم به عنوان وظیفه مقدس دینی نگریسته می‌شود کسانی که این خدمات را انجام می‌دهند مورد احترام شایانی هستند.
 نقش سازمان‌های غیر‌دولتی در توسعه پایدار
1ـ حامیان سازمان‌های غیردولتی تشکل‌ها را به عنوان جایگزینی مناسب برای کشورهای میزبان در ارائه خدمات و اولویت‌هایی همچون برنامه‌ریزی خانواده‌ها، حمایت کودکان، توسعه مشارکت‌های کوچک، محیط‌زیست، گردشگری و... می‌دانند. تمرکز اصلی حامیان در تقویت بخشی سازمان‌های غیردولتی موجب گسترش و توانایی سازمانی در برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی برنامه‌های توسعه شده است.
ـ2ـ سازمان‌های غیردولتی در سطح عام نیروهای مهم برای دموکراتیزه ساختن و تقویت نهادهای جامعه مدنی به شمار می‌آیند. از آنجایی که بسیاری از سازمان‌های داوطلب دارای ارزش‌ها و ایده‌آل‌های مشترکی در میان اعضای خود هستند، بنابراین حامیان و تسریع‌کنندگان مهم تغییرات اجتماعی به شمار می‌روند.
ـ3ـ سازمان‌های غیردولتی می‌توانند منبع نوآوری، تجربه کردن و آزمودن رویکردهای نوین در قبال مسائل توسعه باشند. سازمان‌های غیردولتی می‌توانند نقش بسیار مهمی در توسعه داشته باشند که این کار از طریق بسیج منابع و انرژی مولد در خدمات اجتماعی و توسعه آنها صورت می‌گیرد.
4ـ سازمان‌های غیردولتی نقشی مهم در ارائه بازخوردهای لازم در زمینه سیاست‌ها و برنامه‌ها دارند که این امر از طریق مشارکت در تغییرات سیاسی و کمک به تدوین برنامه‌های توسعه محقق می‌شود.
 فعالیت‌های اقتصادی و تجاری
در قوانین موجود منعی برای سازمان‌های غیردولتی از فعالیت‌های اقتصادی و تجاری وجود ندارد. ولی به‌رغم آنکه در قوانین و مقررات متعدد و گاه متعارض قید و ضابطه‌ای برای این قبیل فعالیت‌ها دیده نمی‌شود از سوی دیگر مراجع نظارتی این سازمان‌ها نیز متعدد و اختیاراتشان نامعلوم است. از این رو  برای حفظ سلامت پیشنهاد می‌شود این سازمان‌ها برای فعالیت‌های اقتصادی و تجاری خود ضوابط ذیل را مد نظر داشته باشند:
ـ هدف اصلی از تشکیل و راه‌اندازی سازمان برای مقاصد خاص غیرانتفاعی مثل امور فرهنگی، آموزش، بهداشت، محیط‌زیست و جز آن باشد.
ـ سود و درآمدهای حاصل میان مؤسسان، اعضای متصدیان، هیأت مدیره و کارمندان تقسیم نشود، البته وقتی سخن از سود به میان می‌آید مقصود آن است که تمامی هزینه‌ها، حقوق و دستمزدهای متعارف افراد یاد شده از آن کسر شده است.
بالأخره اینکه دست به فعالیت‌های اقتصادی که خطرپذیری و درگیری زیادی برای اعضا به دنبال دارد نزنند؛ البته هر اقدامی فعالیت اقتصادی و تجاری محسوب نمی‌شود. به عنوان مثال سازمان‌های غیردولتی مجازند که در فعالیت‌های مربوط به جمع‌آوری اعانه که مانع قانونی یا مغایرت با هنجارهای فرهنگی ندارند مثل مراجعه خانه به خانه، درخواست تلفنی، پست مستقیم، مراسم تبلیغاتی و دیگر روش‌های جمع‌آوری اعانه شرکت کنند.
قبض‌های کمک به مستمندان مزایده‌های خیریه و دیگر فعالیت‌های موردی که هدف اصلی آنها جمع‌آوری کمک به سازمان‌های غیردولتی است از مصادیق جمع‌آوری اعانه محسوب می‌شوند و نباید به عنوان فعالیت اقتصادی و تجاری تعبیر شوند؛ البته سازمان‌های غیردولتی باید مراقب باشند وارد فعالیت‌های جمع‌آوری اعانه که در سطح بسیار وسیعی انجام می‌شود و در آن سابقه سوء‌استفاده و فساد وجود دارد نشوند. در کشور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واحد امور تشکل‌های فرهنگی به فعالیت‌های جمع‌آوری اعانه در سطح وسیع مجوز می‌دهد که تاکنون در برخی موارد سابقه خوشی از این قبیل فعالیت‌ها به جا نمانده است.
همچنین باید میان فعالیت‌های اقتصادی و تجاری که صرفاً برای کسب درآمد سازمان غیردولتی انجام می‌پذیرد از فعالیت‌هایی که جهت برآورده کردن اهداف سازمان است تمایز قائل شد. فرض کنید یک سازمان غیردولتی برای ارائه خدمات و کالاها به دولت یا شخص ثالث با دولت قرارداد بندد. اگر نوع خدمات و کالاهایی که ارائه می‌کند بخشی از اهداف اصلی سازمان باشد مانند برنامه‌‌های تنظیم خانواده، آموزش یا مدیریت منابع آب این دیگر فعالیت تجاری و اقتصادی مستقل محسوب نمی‌شود. حتی زمانی که سازمان غیردولتی کالایی را به طور مستقیم به مردم عرضه کند مانند بازارچه‌های خیریه برای صنایع دستی قشرهای کم‌درآمد این در واقع نوعی ایجاد اشتغال در حمایت از جامعه مخاطب در جهت اهداف سازمان است.
 نقش سازمان‌های غیردولتی در گسترش گردشگری روستایی
چندی پیش سازمان‌های بین‌المللی، ایران را به دلیل وجود جاذبه‌های فراوان و تنوع زیستی در رتبه‌ پنجم برخورداری از جاذبه‌های طبیعی قرار دادند. ایران در جایگاه خوبی قرار گرفته اما این که تا به حال چقدر توانسته است گردشگران داخلی و خارجی را به بازدید از طبیعت تشویق کند موضوع مهم دیگری است. ظرفیت‌های ویژه طبیعت ایران به عنوان انگیزه‌ای برای جذب مسافران می‌تواند نقطه اتکای صنعت گردشگری ایران شود، اما جای تأسف است که تا به حال هیچ یک از این ظرفیت‌های طبیعی به ثبت جهانی نرسیده‌اند. بدیهی است هیچ توسعه‌ای در صنعت اکوتوریسم رخ نمی‌دهد مگر آنکه مبتنی بر خصوصیات محلی و استفاده از پتانسیل‌های مناطق باشد. صنعت طبیعت‌گردی از زیرشاخه‌های صنعت گردشگری است.
در این میان نقش تشکل‌های غیردولتی محلی در توسعه گردشگری روستایی حایز اهمیت است. ایجاد کردن و فعال یا توانمند ساختن تشکل‌های محلی در قالب انجمن‌ها، کانون‌های فرهنگی مساجد، شوراهای محلی متشکل از اعضای منتخب روستا، نقش عمده و اساسی در رونق اقتصادی مناطق نمونه گردشگری با استفاده ابزار گردشگری دارد.
لازم به ذکر است پیش درآمد هرگونه اقدامی در این زمینه تأمین امنیت گردشگران است که با برگزاری کلاس‌های توجیهی و دوره‌های آموزشی جهت پرسنل پاسگاه‌ها می‌‌تواند مستقیماً توسط سازمان‌های متولی و یا با همکاری تشکل‌های غیردولتی که در زمینه آموزش فعالیت کرده‌اند و نظارت بر حسن انجام کار توسط این سازمان‌ها انجام شود.
در این راستا نقش دولت به عنوان بزرگترین مشوق و حامی تشکل‌های محلی انکارناپذیر است.
در سطح جهان تشکل‌های غیردولتی تجربیات موفقی در ارتقای گردشگری مناطق نمونه گردشگری و گردشگری روستایی داشته‌اند که از آن جمله می‌توان به پروژه شهر تاریخی «دویرت» در جنوب تونس اشاره کرد. «دویرت» شهری باستانی با طبیعت گرم و خشک است که قدمت آن به هزاران سال پیش بر می‌گردد. تشکل غیردولتی به اسم اختصاری ASNAPED به منظور احیای اقتصاد و روش زندگی، حفاظت از محیط‌زیست و به دلایل تاریخی باستان‌شناسی و فرهنگی فعالیت خود را در دویرت آغاز کرد. نخستین هدف این تشکل حفظ مهمترین بخش‌های شهر باستانی مانند مسجد، آب انبارهای قدیمی، و غارهای عصر حجر در مجاورت آن بود.
نقش تشکل در این برنامه مشخص کردن منابع مالی، جمع‌آوری سرمایه و هدایت امور اجرایی پروژه و به عنوان رابط و میانجی بین اعضای مختلف پروژه نظیر جمعیت محلی، اختیارات دولتی، تشریک مساعی تشکل‌ها و سازمان‌ها، بنگاه‌های پولی و وقف‌کنندگان است. از طرفی تشکل تلاش‌هایی در جهت متقاعد ساختن یونسکو به ثبت دویرت به عنوان یک اثر جهانی کرده است و مقامات دولتی منطقه را ترغیب به مداخله و حمایت از روستا از طریق گنجاندن آن در بسته تورهای گردشگری کرده است.