طراحی پوشش مناسب برای حضور بانوان ورزشکار ایرانی در میادین برونمرزی رشتههای ناشناختهای چون فلوربال، جتاسکی، جهتیابی و... بهانهای بود تا پای صحبت معاونت امور ورزش زنان در وزارت ورزشوجوانان بنشینیم تا بیشتر از اوضاع و احوال این روزهای ورزش بانوان مطلع شویم. از حضور تاریخی این زنان در بازیهای آسیایی٢٠١٤ کرهجنوبی، بزرگترین رویداد ورزشی قاره کهن تا ورود خانمها به سالنهای مسابقات و اوضاع هرجومرج حاکم در تیمهایملی فوتبال.
مایلید از بازیهای آسیایی شروع کنیم؟
بله، البته.
رویکرد مسوولان با توجه به نتیجه خوبی که بانوان در بازیهای آسیایی ٢٠١٤ اینچئون کرهجنوبی گرفتند، چطور بود؟
خوشبختانه نتایجی که در بازیهای آسیایی و پارآسیایی٢٠١٤ اینچئون رخ داد تحول خوبی را در دیدگاه چند گروه ایجاد کرد؛ یکی اینکه مسوولانی که احساس کردند از فرصت و پتانسیلی به نام بانوان غافل بودهاند و نگاه حمایتی نداشتهاند، قبلا نگاهشان این بود که ورزش زنان فقط باید در فدراسیونها باشد و صرفا یکفعالیت معمولی داشته باشد، اما بعد از بازیهای آسیایی روسای فدراسیونها واقعا به این نتیجه رسیدند که باید به خانمها که نیمی از قشر جامعه را تشکیل میدهند بها بدهند و توجه خاص کنند. از طرف دیگر نگاهی بود که در خود بانوان جامعه ایجاد شد و آنها را به این باور رساند که زنان جامعه چقدر میتوانند به جز بازیکنبودن در عرصههای مختلف ورزش مانند داوری و مربیگری هم توانمند باشند و از همه مهمتر باوری بود که در خود بانوان ورزشکار ایجاد شد. من خاطرم است در گذشته وقتی ما بانوان تیرانداز را به مسابقات برونمرزی میفرستادیم همیشه در ردههای آخر مسابقات قرار میگرفتیم و اصلا توقع این را نداشتیم بتوانند مدالآوری کنند. شاید بعضی از کارشناسان هم آن موقع دیدگاهشان این بود که با وجود کشورهایی مثل چین و کره ما نمیتوانیم جایگاهی در تیراندازی آسیا و جهان داشته باشیم، اما الان میبینیم که بانوان ما به راحتی این قدرتها را کنار زدند و توانستند در بازیهای آسیایی به مدال طلا و نقره برسند. کاراته دیگر رشتهای بود که در بازیهای آسیایی موفق شدیم برای اولینبار در آن صاحب مدال طلا شویم. کسب این نتایج نشان داد فعل «نتوانستن» برای زنان ورزشکار ایرانی شکسته شده است.
شاید ما قبلا فکر میکردیم حضور زنان در المپیک میتواند سمبلیک باشد یا نشاندهنده فعالیت یک قشر از جامعه باشد اما دیدیم که در المپیک نوجوانان٢٠١٤ ورزشکار ما مدال طلای تکواندوی نوجوانان را بهدست آورد. پس ما آینده خوبی را برای ورزش بانوان در بخش قهرمانی داریم. با این نگاهی که الان به وجود آمده همه فدراسیون در بعد برنامه محوریشان توجه خاصی به ورزش بانوان دارند. ما در بعضی از رشتهها داریم برای چهارسال آینده برنامهریزی میکنیم؛ مثلا بولینگ و بیلیارد، رشتهای است که ٣٢مدال در بازیهای آسیایی در بخش بانوان توزیع میکند؛ این یعنی یک فرصت. من به مسوولان این فدراسیون گفتم سرمایهگذاری روی بانوان را در این رشته حتما جدی بگیرند چرا که خانمهای ما توانمندی زیادی دارند و این دور از دسترس نیست که تا چهارسال آینده بتوانند خودشان را به کسب مدال نزدیک کنند.
برای المپیک٢٠١٦ چه برنامهای دارید، فکر میکنید بتوانید با المپینهای بیشتر و عملکرد بهتری از دوره قبل به ریو بروید؟
در ستادی که داریم نگاهمان این است که در المپیک٢٠١٦ با کسب حداکثر سهمیه و تعداد بیشتری از خانمها در این رویداد بزرگ شرکت کنیم. تیراندازی با کمان، قایقرانی، تیراندازی و تکواندو رشتههایی هستند که ما در آسیا در آنها خوب هستیم و مدالآوری میکنیم. طبیعتا شانسمان زیاد است که در این رشتهها سهمیههای خوبی بگیریم. در المپیکهای قبلی خانمهای ما هیچوقت سهمیه نمیگرفتند. کمیته ملی المپیک سهمیههای آزادی (وایلدکارت) را به بانوان میداد تا از این طریق در این مسابقات حضور داشته باشند. اما خوشبختانه از المپیک٢٠٠٨ پکن بهبعد روند خیلی خوبی داشتند. در پکن سه خانم برای اولینبار سهمیه گرفتند. در المپیک٢٠١٢ لندن هشتتا سهمیه گرفتیم. این روند در المپیک٢٠١٦ هم وجود دارد و قطعا ما با سهمیههای بیشتری به ریو خواهیم رفت.
چطور شد که تصمیم گرفتید برای رشتههای ناشناختهای مثل کریکت، جتاسکی، جهتیابی، فلوربال و فوتبالدستی لباس طراحی کنید، مگر ورزشکاران ما در این رشتهها شانسی برای درخشیدن دارند؟
این پنجرشته در قالب انجمن، زیرمجموعه فدراسیون انجمنهای ورزشی فعالیت میکنند و از نظر تخصصی شرایط این را دارند که وارد مسابقات برونمرزی شوند. ما هم با بررسیهایی که با اعضای کمیته ساماندهی پوشش بانوان کردیم قرار شده بهزودی پوشش آنها را مصوب کنیم.
بحث حضور بانوان بسکتبالیست با پوشش کامل در رقابتهای برونمرزی به کجا رسید؟
خوشبختانه موفق شدیم مجوز را از فدراسیون جهانی و آسیایی بگیریم. آنها به ما این مجوز را دادند که برای دوسال دختران ایرانی میتوانند با حجاب در مسابقات بینالمللی شرکت کنند. ما تمام تلاشمان را داریم انجام میدهیم که از همین ابتدای کار دو، سهرویداد چندجانبه را داشته باشیم و تیم را به خارج از کشور ببریم تا همه با حجاب دختران بسکتبالیست ایرانی آشنا شوند. من حتی با خانم سیپوویچ، مسوول کمیسیون ورزش زنان در کمیته بینالمللی المپیک صحبت کردم تا به قزاقستان و چندکشور دیگر برویم.
چرا مجوز را برای دوسال دادند و دایمی ندادند؟
چون تازه اول راه است. معمولش هم همین است که بهصورت مقطعی مجوز را بدهند. ما هم نظرمان این است که دو، سهتا رویداد داشته باشیم تا بعد از اینکه همه با آن آشنا شدند، برای همیشه آن را به تصویب برسانیم.
برسیم به فوتبال بانوان. فوتبال خانمهای ما طی چندسال اخیر آنطور که باید پیشرفتی نکرده. این تیم سال٢٠٠٧ تا مرحله دوم مقدماتی جامملتهای آسیا پیش رفت اما بهیکباره رها شد و حتی مانع از این شدند که در مسابقات هم شرکت کند. بهتازگی هم فریده شجاعی را از نایبرییسی فوتبال بانوان برکنار کردند و الهه عربعامری جانشین او شده. شما بهعنوان یکمقام وزارت ورزش که مسوولیت ورزش بانوان را دارد، چه برنامهای دارید که فوتبال زنان را به جایگاه خودش برگردانید؟
من اعتقادم این است که به فوتبال بانوان در فدراسیون بها داده نشده است. وقتی فوتبال را از نظر مالی و فضای حاکم در این رشته متمایز از رشتهها میدانند این توقع میرود که به بخش بانوان آن در مقایسه با سایر رشتهها بیشتر اهمیت داده شود. بالاخره کارهایی در فوتبال زنان انجام شده اما انتظار ما توجه بیشتر به آن است چون دختران جامعه هم به این ورزش علاقه خاصی دارند. حالا باتوجه به تغییراتی که انجام شده شاید با تغییر مدیریت این حمایت و پشتیبانی از فوتبال خانمها بیشتر شود. خانم عربعامری هم با این نیت قبول مسوولیت کرده که فوتبال بانوان از این حالت خارج شود. وقتی برای فوتبال ما سرمایهگذاری کلان میشود توقع این است درصدی از این سرمایهگذاری هم به خانمها اختصاص داده شود. ما برای آوردن مربی خارجی برای مردها بهترین هزینه و تلاشها را میکنیم. اگر همین تلاش را برای خانمها هم بکنیم قطعا نتیجه میگیریم. حالا نمیگویم این هزینهها برابر باشد اما حداقل باید طوری باشد که عدالت اجرا شود. متاسفانه نگاه مسوولان در فدراسیون فوتبال به آقایان حرفهای و به خانمها غیرحرفهای است.
برای بازیهای آسیایی اینچئون هم خود فدراسیون مانع شد که تیم اعزام نشود!
بله، خود من حمایت کردم تا خانمها بروند. اما وقتی زیرسازی قوی از یک تیم وجود ندارد و خود رییس فدراسیون به من میگوید اگر این تیم برود زنگتفریح است و نتیجه نمیگیرد، دیگر کاری نمیشود کرد. بحث اینجاست که چرا این حمایتها نباید از قبل بهصورت گسترده و وسیع صورت بگیرد که الان به اینجا نرسیم. چرا ما نباید در بازیهای آسیایی یک تیم خوب میداشتیم. اینها همه به گذشته برمیگردد که نه اردو گذاشتیم، نه مربی داشتیم نه سرمایهگذاری کردیم.
یکی از ضعفهای ورزش بانوان این است که از نیروهای تخصصی در پستها استفاده نمیشود؛ مثلا مدیر تیمهایملی فوتبال بانوان میگویند منشی دکتر بوده و هیچ سبقهای در این رشته نداشته. بعدها که وارد فوتبال بانوان شده تحصیلاتش را در این حوزه ادامه داده است؟
این وظیفه نایبرییس بانوان است که از افراد متخصص در جای خودشان استفاده و ضرورت و اولویتها را تعیین کند. فوتبال نیاز به حمایت ویژه از طرف آقای کفاشیان دارد. انشاءالله باید سعی شود از تمام نیروهای متخصص استفاده شود.
در بحث استفاده از پیشکسوتان چه برنامهای دارید، خیلی از پیشکسوتان ورزش بانوان از این عرصه دور ماندهاند؟
ما در کارگروههای تخصصی، پیشکسوتان را در جایگاه خودشان معرفی میکنیم. در حال حاضر اکثر نوابرییسه فدراسیونهای ما از پیشکسوتان رشتههای مربوطه هستند. من از وقتی که به وزارت ورزش آمدم تقدیری از پیشسکوتان هم داشتم که خوشبختانه با استقبال هم مواجه شد. صندوق حمایت از قهرمانان و پیشکسوتان دارد روی بحث پیشکسوتان ورزش بانوان کار میکند که آنها را تحت حمایت خود قرار دهد. اواخر بهمنماه نیز همایشی با عنوان نخبگان ورزش زنان داریم که آنجا حتما این پیشکسوتان بیشتر معرفی میشوند تا از وجود آنها بهتر بهره ببریم.
ورود خانمها به سالنهای والیبال به کجا رسید، این ممنوعیت هنوز برطرف نشده است؟
رایزنی ما با دستگاههای مربوطه همچنان ادامه دارد. ما نه تنها در رشته والیبال بلکه در سایر رشتهها مثل کاراته، تکواندو و ورزشهای رزمی که حضور خانمها در سالنهای مسابقات بلامانع است، بهدنبال این هستیم که این ممانعت را برطرف کنیم. البته این را هم بگویم ما در بحث مسابقات داخلی خیلی شاهد این نیستیم که خانمها به سالن بیایند اما وقتی تیمهای خارجی به ایران میآیند و عرق ملی بالا میرود میبینیم که خانمها هم از تماشای رقابتها استقبال میکنند.
بحث راهاندازی مجدد فدراسیون اسلامی ورزش زنان به کجا رسید؟
با توجه به زمان زیادی که از تعطیلی این فدراسیون میگذرد باید فضای لازم برای راهاندازی مجدد آن به وجود بیاید.
این فدراسیون در اصل بخشی بود که به ورزش زنان خیلی کمک کرد. بحث قهرمانی زنان و حضورشان در میادین در گذشته کمرنگ بود اما این فدراسیون کمک کرد زنان محجبه ورزشکار را به دنیا بشناسانیم. بهنظر راهاندازی فدراسیون اسلامی ورزش زنان همچنان میتواند در رشد و توسعه میان این قشر خیلی موثر باشد. مسوولان کمیته ملی المپیک در حال پیگیریهای لازم هستند تا بتوانند فعالیت این مجموعه را دوباره آغاز کنند چون این فدراسیون زیرنظر کمیته است.
و حرف آخر؟
به اعتقاد من مسوولین وزارت ورزش و جوانان در ورزش بانوان باید به بحث سلامتمحوری توجه خاص داشته باشند. برای رسیدن به ورزش قهرمانی باید این سلامتمحوری را حتما رعایت کنیم. ما تمام تلاشمان این است خانمها را به ورزش جذب کنیم. چون در سلامت جامعه نقش دارند. من همیشه میگویم بانوان نیمی از جامعهاند و نیمی دیگر از جامعه را تربیت میکند. اگر این بینش و نگرش را دختران آینده در برنامههای خودشان قرار دهند قطعا آمار بالایی از زنان ورزشکار را چه در سطح ورزش قهرمانی و چه در سطح ورزش همگانی خواهیم داشت.
دیدگاه شما