امروزه چاقي يكي از معضلات زندگي صنعتي براي تمام گروههاي سني است. بيماريهاي قلبي و عروقي، ديابت (افزايش قند خون)، پرفشاري خون، سنگ كيسة صفرا، نقرس، آرتروز و نيز سرطانهاي سينه، رودة بزرگ و پروستات به دنبال چاقي شكل ميگيرند. همچنين ميزان بستري شدن افراد چاق در بخشهاي مختلف بيمارستاني و نيز زمان لازم براي بهبود كامل آنان تفاوت بسياري با ساير گروهها دارد.
چاقي در كودكان نيز، اگرچه در ظاهر ناپسند و مشكلآفرين نيست، نياز به توجه و درمان دارد.
ميزان شيوع چاقي در ايران
طبق پژوهشهاي انجامشده در ايران، ميزان شيوع چاقي در مردان حدود 27 درصد و در زنان 40 درصد است. همچنين، شايعترين محدودة سني ابتلا به چاقي در مردان 40 تا 50 سالگي و در زنان 50 تا 60 سالگي است.
چاقي در ايران حدود 32 درصد شيوع دارد كه ميزان آن از كشورهاي غربي كمتر است. يك بررسي عمومي نشان داد كه نزديك به 13 درصد از دختران تهراني در زمرة افراد چاق قرار دارند و شيوع چاقي در سنين مدرسه در حدود 10 درصد تخمين زده شده است.
چاقي در سنين مدرسه مشكلات متعددي به دنبال دارد. بيماريهاي روحي ـ رواني نظير افسردگي، اجتماعگريزي، كاهش اعتمادبهنفس و سرخوردگي در اين گروه به ميزان گستردهتري رخ ميدهد. چاقي در دوران كودكي، بخصوص در ميان پسربچهها، با افزايش احتمال وقوع آن در بزرگسالي همراه است. 26 تا 41 درصد كودكان چاق در سنين پيش از مدرسه، در بزرگسالي نيز به عارضة چاقي مبتلا خواهند شد.
با توجه به مشكلات فراوان حاصل از چاقي، حتي كم كردن مقدار اندكي از وزن نيز عوارض سوء چاقي را كاهش ميدهد يا از شدت آنها ميكاهد. به اعتقاد متخصصان، كاهش 5 تا 20 درصد از وزن بدن در افراد چاق موجب از ميان رفتن بسياري از عوامل خطرساز ميشود.
چرا چاق ميشويم؟
چاقي، در تعريفي ساده، ناشي از نامتعادل بودن ميزان دريافت انرژي از راه غذا و ميزان مصرف يا سوخت انرژي در نتيجة فعاليت بدني است. بنابراين، مؤثرترين روش درمان چاقي كم كردن ميزان دريافت انرژي و افزايش سوخت و ساز بدن است.
امروزه متخصصان علت عمدة چاقي را كمتحركي و ورزش ناكافي ميدانند. تغيير رفتارهاي جمعي، تنوع زياد وسايل برقي، ساعات طولاني تماشاي تلويزيون و فيلمهاي ويدئويي و بازيهاي كامپيوتري، زندگي مدرن را كمتحرك ساخته است. در كشورهاي پيشرفته، افراد بيشتر غذا ميخورند و كمتر فعاليت ميكنند. خوردن غذاهاي آماده در خارج از منزل به دليل مشغلههاي امروزي دليل ديگري براي چاقي در دنياي مدرن است. اين غذاها، بدون آنكه تمام مواد غذايي لازم را به بدن فرد برسانند، ميزان چربي بالايي را به او تحميل ميكنند.
چاقي در كودكان
براي چاقي كودكان، علل مختلف ژنتيكي و هورموني در نظر گرفته ميشود. والدين بهندرت براي بررسي علت چاقي كودك به پزشك مراجعه ميكنند. ارتباط ميان والدين چاق و كودكان چاق احتمالاً انعكاسي از شيوة مرسوم تغذيه و فرهنگ فعاليت در جامعه است. برخلاف تصور عموم، كمتحركي افزايش اشتها و پرخوري را به دنبال دارد. همچنين، مطالعات باليني ارتباط بسيار نزديكي ميان ميزان تماشاي تلويزيون در كودكان و چاقي آنان نشان داده است. در زمان تماشاي تلويزيون، مصرف غذا و تنقلات افزايش مييابد و فعاليت بدني كودك محدود ميشود. يك راهحل پيشنهادي براي والدين، دور كردن محل تلويزيون از اتاقخواب كودك است. بهعلاوه، ميتوان با برنامهريزي مناسب براي پر كردن وقت كودكان، ساعات تماشاي تلويزيون آنها را كاهش داد.
گاه چاقي در كودكان به دنبال ابتلا به بيماري بروز ميكند.
دیدگاه شما