همراه اول
7. اسفند 1395 - 13:15   |   کد مطلب: 30345
 چهارشنبه سوری از ازبکستان  تا تاجیکستان
چهارشنبه سوری در ایران و تمام شهرستانها به شکل های مختلف برگزار می شود و هر شهر آداب و رسوم خاص خود را دارد اما در کل با روشن کردن آتش همراه است .

 

به گزارش پایگاه خبری همدان ورزش،از روزگاران دور در ایران آتش به عنوان یکی از نمادهای چهارگانه از مرتبه بلندی در اندیشه پارسیان وسایر تمدن های کهن برخوردار بود در ایران باستان تمامی مظاهر طبیعت برمحور یت چهار عنصر آب ، خاک، باد، ، آتش  در جهت تامین آسایش انسان م.رد تکریم بوده و نیاز پارسیان به واسطه این عناصر به در گاه معبود می رسیده است وچون جشن های پارس وآیین های اجرایی آنها نمایانگر باورهای دینی پارسیان است جشن چهارشنبه سوری یکی از جشن های کهن ایران است که قدمت دقیق آن در متون کهن چندان مشخص نیست ودر کتیبه های جامانده از شاهان ایران قدیم ومتون مقدس اشاره مستقیمی به آن وجود ندارد اما در تاریخ بخارا کهن ترین نشان آتش افروزی چهارشنبه سوری را می توان یافت در این متن از این آیین دیر پا باعنوان عادت قدیم یاد شده است در کتاب تاریخ طبری هم اشارات از زبان منصور نوح بن سامانی بر عید یا جشن چهارشنبه سوری شده است واما آیین این جشن ها ، هر ساله پارسیان کوزه ی آبی را که در ساختار با سایر کوزه ها متفاوت است جهت چهارشنبه سال بعد آماده می کنند این کوزه به طور متخلخل ساخته شده وساختار آن سبب می شود که اندکی آب از درون آن به رویه بیرونی نفوذ کند این خاصیت سبب تبخیر آب بیرونی وخنک شدن مایع درونی کوزه می گردد باگذر سال روزنه های کوزه از ذراتی که برای سلامتی مضر است انباشته می شود این کوزه در شب چهارشنبه سوری جهت دفع پلیدیها به صورت نمادین شکسته می شود مراسم چهارشنبه سوری با خانه تکانی قبل از سال نو هم در ارتباط است مردم چند روز قبل خانه های خود را از پلیدی وبدی شیطان صفتان با تمیز کاری ظاهری وتمیز کردن خانه برای سال نو خانه های خود را می آراستند آیینه وکوزه تهیه می کردند واسپند وآجیل هفت مغز که شامل : (میوه خشک ، عدس ، برنج ، خرفه ، نخود ، تخمه آفتابگردان و تخمه کدو بو داده ، گردو ، کشمش  ) بوده است راباهم مخلوط کرده وبرای قاشق زن ماکنار می گذاشتند و آن به یمن تندرستی می خوردند همچنین در آن شب مردم به بالای بام خانه رفته آتش می افروختند واین نشانه شروع این جشن بود آنها در گذرگاه های عمومی سه کوپه آتش به نشان سه پند بزرگ زرتشت یعنی گفتار نیک ، پندار نیک ، کردار نیک می افروختند ویا به مبارکی  نام  هفت سرباز دوران هخامنشیان         ((سپند ارمض))(( خورداد)) ((امرداد ))((شهریور )) (( هرمز )) ((هومن )) (( دردی بهشت ))  هفت کپه آتش می افروختند .

در ایتدای مراسم دخترا ن که تجلی نماد آناهیتا زن داریوش و الهه عشق وزیبایی می باشد به چشمه رفته وکوزه پر از آب می کند که از قدیم رسم بوده آب در کنار آ تش نماد پاکی وپلیدی می باشد ودلیل وجود آب در کوزه وشکستن آن در شب چهارشنبه آخر سال نشان از خواستن برکت وسالی پر بارش برای یکدیگر باشکستن کوزه وریختن آب بر زمین آرزو می کنندو بعد از نوبت به چاووش خانی می رسدو کلماتی نظیر زردی من از تو وسرخی تواز من می رسد وسپس جوانان حاضر در مراسم با پوشاندن صورت خود به در منازل رفته وشروع به قاشق زنی می کنند وصاحب خانه هر چه در سال اضافع آورده مانند پول نقد ، آجیل ،حبوبات ، غلات به قاشق زن به سنت اهوورا مزدا می داد .

از دیگر رسم های این شب فالگوش ایستادن، فال کوزه ، ریختن آب قلیا یا آب دباغ خانه به گوشه کنار خانه به جهت تهویذ بلا ، تخم مرغ را به دیوار کوبیدن ، شال انداذی ، گره گشایی از بخت بد دخترا با بستن قفل برگردن آنها ، نشستن روی چرخ کوزه گری ، شکستن گردو به فال نیک ، کمک خواستن از چهارشنبه خاتون

در تاجیکستان وازبکستان در بنارسمرقند مردان وزنان به حمام می روند سر خود را می تراشند واز روی بوته های سبزی که آتش گرفته می پرند ومی گویند :(روی پاک از تو     دامان پاک از ما ) در افغانستان دختران موی خود را بر چهل قسمت تقسیم می کنند ومی بافند ودامن هایی  می پوشند وهنگام پریدن می گویند :( به روی مبارک گردم         زردی مارا گیر

 سرخییت راده ) وبه دور آتش حلقه می زدند ومی رقصیدن در غرب چین در شهرهای یارکند وتاشغوران مردا در اطراف درختی کهن سالی که آرش کمانگیرآن را مرز بین ایران وتوران قرار داده بود آتش درست کرده وزنان لباس بلند رنگی می پوشند ومی گویند ( زیان وزحمتتان را افشاندیم و سوزاندیم )

دیدگاه شما

آخرین اخبار