توسعه زیرساخت های اقتصادی، اصلاح الگوی مصرف، تغییر سبک زندگی، حمایت از تولید داخلی، توجه به کیفیت تولید و سایر عرصه های اقتصادی و سیاسی کشور بدون مشارکت هوشمندانه و فطری مردم و نخبگان میسر نخواهد شد، اصولا در دنیای امروزی، بار اصلی توسعه سیاست های اقتصادی و سیاسی را رسانه ها و ابزارهای گفتمان ساز بر عهده دارند.

نگاهی به حجم شبکه های ارتباطی ماهواره ای و دیجیتال در جهان، نشان از تلاشی هدفمند، برنامه ریزی شده، فرایندی و هوشمندانه در دنیا در ترویج گفتمان های حاکم دارد، به  عبارتی هر تصمیم و فعالیت اقتصادی و سیاسی، بدون مشارکت جمعی و حضور حداکثری جامعه با شکست مواجه خواهد شد.

بدون مشارکت بدنه جامعه، تغییر سیاست های اقتصادی امری طاقت فرساست

امیرحسین اسدی پژوهشگر در حوزه گفتمان سازی و سبک زندگی است، این پژوهشگر فعال می گوید: بدون مشارکت بدنه جامعه، تغییر سیاست های اقتصادی امری سخت و طاقت فرسا و همراه با هزینه های گزاف خواهد بود. این امر را می توان با مرور فعالیت های مختلف اقتصادی کشور و دلایل عدم پیشرفت آن بیشتر مشاهده کرد.

وی با بیان اینکه هنگامی که از گفتمان سازی صحبت می شود، نگاه اندیشمندان از بخشنامه و ادبیات دستوری، به اقناع فطری و فرایندی زمانبر و برنامه ریزی شده منعطف می شود، افزود: گفتمان سازی امری دستوری نیست و نیاز به طراحی فرایندی علمی با توجه به خصوصیات جامعه هدف دارد.

اسدی ادامه داد: هنگامی که از پیوست گفتمان سازی در انجام فعالیت ها و برنامه های کلان اقتصادی و سیاسی صحبت می شود، منظور شیوه های تبدیل برنامه به ادبیات حاکم بر زندگی تک تک نخبگان و مردم جامعه است.

این پژوهشگر جوان خاطرنشان کرد: تلاش نکنیم تا سیاست های اقتصاد مقاومتی به ویژه در بحث اصلاح الگوی مصرف، اقتصاد بدون نفت، توجه به اقتصاد دانش بنیان و حمایت از تولید داخلی و تولید کیفی، به گفتمان غالب جامعه تبدیل شود، متاسفانه شاید شاهد شکست این سیاست های ابلاغی باشیم.

مشهود بودن امر گفتمان در سخنان رهبری

مروری بر بیانات چندساله‌ اخیر رهبر انقلاب نشان میدهد که از منظر ایشان، آرمان‌های انقلاب اسلامی و اهداف کلان جمهوری اسلامی تنها از راه تبدیل شدن به  گفتمان  محقق می‌شوند، این تأکید ایشان را می توان در ابلاغیه سیاست های اقتصاد مقاومتی نیز مشاهده کرد، اصولا توسعه اقتصادی و یا سیاسی یک کشور بدون توجه به مفاهیم فرهنگی و گفتمان سازی مبانی آن، امکان پذیر نیست، شاید بتوان مهمترین عامل پیشرفت اقتصاد مقاومتی در کشور را گفتمان سازی اصول اقتصاد مقاومتی در میان مسوولان و مردم دانست.

اسدی  در ادامه در خصوص تعریف گفتمان اظهار داشت: گفتمان، ارائه فکری منسجم و منظم و قابل دفاع مبتنی بر فرهنگ و اعتقادات یک جامعه است که از سوی یک رهبر یا ایدئولوگ و یا فعال سیاسی و یا فرهنگی تبیین می شود و محور فعالیت ها، تبلیغات و جهت‌گیری ها قرار می‌گیرد، به نظام مدیریتی و رسانه‌ای جهت می‌دهد و بر سرنوشت مردم و کشور تأثیر می‌گذارد، رفتارهای سیاسی و اجتماعی خاصی را شکل می‌دهد و پیرامون آن مخالفین و موافقین صف‌آرائی می‌کنند.

این پژوهشگر بیان داشت: گفتمان سازی نبض توسعه اقتصاد مقاومتی در کشور است که بی توجهی به آن می تواند اثرات زیان بخشی برای جامعه ما داشته باشد.

وی ادامه داد: شاید بتوان گفت گفتمان سازی در اصل، فرایند تبدیل و یا ورود نظریه و یا گفتمان های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به ادبیات رایج جامعه و زندگی مردم است و عبارت از راهکارهای فرهنگسازی، آموزش و تبیین مبانی در جامعه است.

نقش ارزشمند رسانه ها در گفتمان سازی

وی درباره نقش رسانه ها نیز در این زمینه تأکید کرد: رسانه به كليه امكاناتي گفته می شود كه مي‌توانند شرايطي را در محيط آموزشي به وجود آورند كه تحت آن شرايط، يادگيرندگان قادر باشند اطلاعات، رفتار و مهارت‌هاي جديد را با درك كامل به دست آورند.

اسدی افزود: طبق برآوردها، جوانان زير بيست سال به طور ميانگين، یک سوم زمان بيداري خود را با وسايل ارتباط جمعي به شکل مستقيم يا غيرمستقيم مي‌گذرانند، ارتباطات و رسانه‌هاي جديد، بزرگترين مولد رشد ناخالص ملي كشورها بوده و 70 درصد رشد ناخالص ملی را به خود اختصاص می‌دهند.

این پژوهشگر فعال یادآور شد: رسانه‌ها توانايي بالقوه‌اي در خصوص تبیین و ترویج فرهنگ و گفتمان های عمومی دارند و در اجراي بسياري از اهداف کشورها كاملاً موثر هستند و یا مي‌توانند باشند.

اسدی با بیان اینکه باید در بخش های مختلف جامعه نظیر نخبگان، سیاسیون و رسانه ها همدلی و همراهی و گفتمان سازی صورت پذیرد گفت: در این بخش ها تمایزهایی وجود دارد که همین عدم درک تمایز موجود است که موجب شده است برخی مدیران کشور، به خصوص برخی مدیران فرهنگی، فکر کنند که با یک سری دستورالعمل و بخشنامه می‌توانند در بازه‌ زمانی کوتاه‌مدت دست به خلق و فراگیر کردن یک گفتمان بزنند و یا بعضی از نخبگان کشور توقع داشته باشند که با روش‌های استدلالی و فکری محض، رویکرد جامعه به سبک زندگی و یا تغییر فرهنگ اقتصادی و الگوی مصرف تغییر کند.

گفتگو از فرشته درهم فروش